Yulduzlar uchun to'langan narx...

Shahnoza: Qariyb yigirma yil o'tdi o'sha voqealardan keyin. Hozir qirq ikki yoshdaman, lekin hali ham o'sha kunlarni eslaganimda yuragim siqilib, nafasim qisiladi. Hayotim oddiy qishloq qizining orzulari bilan boshlangan edi – qo'shiq aytish, sahna, olqishlar... Lekin hech kim menga aytmagan edi, yulduz bo'lish uchun qanday narx to'lash kerakligini.

***

O'n to'qqiz yoshimda, Farg'ona viloyatidagi kollejni bitirgan edim. Ovozim yaxshi chiqardi, mahallada, to'ylarda qo'shiq aytardim. Hammaning menga qarashlari boshqacha edi – go'yo men o'sha yerda qolmasligim kerak, poytaxtga ketishim, yulduz bo'lishim kerak. Onam ham shunday deb o'ylardi.

— Qizim, sen bu yerda nima qilasan? Toshkentga bor, konservatoriyaga kir, — deb aytardi, har safar qo‘shiqimni eshitganda.

Men ham istagandim. Qalbimda yonib turgan olangani his qilardim – men ulkan sahnalarda turmoqchi, minglab odamlar meni eshitsin, qo'shiqlarim radiodan yangrasin.

Otlanib Toshkentga ketdim. Amakim bir tanishining uyidan joy topib berdi. Konservatoriyaga hujjat topdirdim, imtihonlarga tayyorgarlik ko'rdim. Lekin qabul qilishmadi. Ballarim yetmadi. Yuragim parchalanar, uyga qaytish uyat edi. Hammaga aytib ketgan edim-ku – men qabul bo'laman, yulduz bo'laman.

Bir hafta yig'ladim. Keyin amakimning tanishi, Qodirjon aka meni bir kishiga olib bordi. U prodyuser, Jahongir Meliyev ismi bilan tanilgandi. Qirqdan o'tgan, ammo salomat, mehribon ko'rinishli erkak. Kabineti katta edi, devorlarda mashhur qo'shiqchilarning rasmlari osilgan.

— Keling, qizim, qo'rqmang, — dedi u jilmayib. — Bir nima aytib ko'ring.

Men qaltiragan ovoz bilan "Yurt suraylik" ni aytdim. U tingladi, boshini liqillata boshladi.

— Ovoz yaxshi. Potensial bor, — dedi u. — Ammo talant yetmaydi, bu sohada ishlaydigan bo'lsangiz, mehnatkashlik, sabr, va... — u to'xtab qoldi, menga qaradi, — va taqdirga ishonish kerak.

Men umidlanib ketdim.

— Men hamma narsaga tayyorman, Jahongir aka, — dedim jon-jahd bilan.

U kuldi.

— Yaxshi, keling birga ishlaylik. Men sizga studio beraman, ovoz ustida ishlaymiz, yozuvlar qilamiz. Lekin buning hammasi pul talab qiladi. Men sizga homiylik qilaman, siz esa ishonch bilan ishlaysiz. Kelishdik?

— Ha, albatta! — dedim men, qalbim sakrab chiqardi ko'kragimdan.

***

Keyingi bir necha oy juda charchoq ostida o'tdi, lekin baxtli edim. Studiyaga borardim, ovozim ustida ishlardim, yozuvlar qilardim. Jahongir aka menga juda yaxshi munosabatda edi – go'yo otam kabi. Ba'zan ovqatlantirardi, suhbatlashardi, hayot haqida, musiqa haqida maslahat berardi.

— Siz yaxshi qizsiz, Shahnoza, — deb aytardi u. — Lekin bu sohada yaxshilik yetmaydi. Obro' kerak, aloqalar kerak, va ba'zan... — u yana to'xtar, kaltalashardi, — ba'zan kelishish kerak.

Men tushunmasdim nima haqida gapirayotganini, lekin bosh qimirlatib, rozilik bildirardim.

Bir kun u menga telefon qildi.

— Shahnoza, sizning birinchi qo'shig'ingiz tayyor. Bugun radio efirga chiqadi. Keling, bugun kechqurun nishonlaymiz. Mening uyimga keling.

Men hayajondan o'zimga sig'masdim. Birinchi qo'shig'im! Radio! Bu boshlangan edi!

Kechqurun Jahongir akaning uyiga bordim. Katta, hashamatli kvartira edi. U menga tabassum bilan qarshi oldi.

— Keling, keling, Shahnoza. Bugun sizning kichik bayraminngiz, — dedi u.

Ichkariga kirdim. Stol to'ldirilgan, lekin faqat ikkimiz uchun edi. Hayron bo'ldim.

— Jahongir aka, boshqalar ham kelishadimi? — so'radim.

— Yo'q, bugun faqat biz ikkimiz. Men sizni alohida nishonlamoqchiman, qizim. Keling, o'tiring.

O'tirdim. U menga qadah uzatdi – shampanske.

— Men ichmayman, Jahongir aka, — dedim qo'l silkitib.

— Bugun bayram, bir qadah nima qiladi? Keling, sizning muvaffaqiyatingiz uchun!

U qo'ymas edi. Men qadahni oldim, tutqunib bir yutdim. Achchiq va karbonatlangan, yoqmadi.

— Yana, yana, — deb turib yana quydi.

Men yana ichdim. Keyin yana. Boshim engillasha boshladi, kayfim ko'tarila boshladi, to‘lib toshib, gapira boshladim – qanday baxtli ekanligimni, qancha minnatdor ekanligimni.

— Jahongir aka, siz menga otamdek, — dedim men kulgirab.

U menga g'alati qaradi, jilmaydi ammo ko'zlarida boshqa narsa bor edi.

— Ha, qizim, men sizni yaxshi ko'raman, — dedi u.

Keyin hammasi xiralasha boshladi. Eslayman u meni qo'llarimdan tutdi, ko'tardi. Oyoqlarim itoatsiz edi, to‘g‘ri gaplasha olmasdim. U meni bir joyga olib bordi – yotoqxona ekan.

— Jahongir aka, nima bo'lyapti? — so'radim zaif ovozda.

U javob bermadi. Meni karavotga yotqizdi. Qo'llarim titrardi, qarshilik qilmoqchi edim, lekin kuchim yo'q edi. Boshim aylanib, hamma narsa ikkitalab ko'rinardi.

U mening futbolkamni yecha boshladi. Men harakatlanmoqchi bo'ldim, lekin tanam tinglamadi.

— Jahongir aka... — yig'ladim.

— Tinch tur, Shahnoza. Bu hammasi shunday bo'ladi. Sen yulduz bo'lmoqchisan-ku? — dedi u jimgina.

U meni to'liq yechintirdi. Sovuq edi. Men yig'ladim, lekin ovozim chiqmasdi. U o'zi ham yechindi. Tanasi katta, jun bilan qoplangan. Asbobi qotib turardi.

Oyoqlarimni ochdi. Men yopmoqchi bo'ldim, lekin u kuchli edi. Ustimga yotdi, og'ir, nafasi aroq hidli. Labimga labini bosdi, tili og'zimga kirdi. Qusmoqchi bo'ldim.

Keyin asbobini tumorchamga ishqalay boshladi. Og'riq keskin edi. Men qichqirmoqchi bo'ldim, lekin og'zim uning lablari ostida yopildi..

— Bu biroz og'riydi, lekin keyin o'rganasan, — pichirladi u qulog'imga.

Keyin bir zarb bilan tiqib yubordi. Og'riq shu qadar kuchli ediki, ko'zlarim qoraydi. Dodlab yubordim, lekin u meni mahkam ushlab turardi. Siltashni boshladi – oldinga, orqaga, oldinga, orqaga. Og'riq va qandaydir g'alati, noqulay his aralashib ketdi.

Men yig'lashni davom etdim, u esa nafasi hansirab, meni siltashda davom etdi. Qancha vaqt davom etganini bilmayman. Oxiri u ustimga og'ir yotib qoldi, ko‘krakimda yuragining urish tezligini his qilib turar edim.

Uyqudan turib ketdim. Kechki payt edi. Boshim og'rir edi. Oyoqlarim orasida qattiq og'riq, nim-nim. Qo'limni yuborib ko'rdim – qon.

Yig'lab yubordim. Jahongir aka yonimda uxlab yotgan edi, yalang'och. Nimalar bo'ldi? Men... men buzilganman.

U uyg'ondi, ko'zini ishqaladi.

— Nega yig'laysan, Shahnoza? — so'radi u oddiy ovozda, go'yo hech narsa bo'lmagandek.

— Jahongir aka, nima qildingiz? — yig'lab so'radim.

U o'rnidan turdi, mening sochlarimni silab.

— Bu muhim emas. Sen yulduz bo'lmoqchisan-ku? Yulduzlar bu narxni to'laydi. Hamma shunday. Endi sen mening qizim, menikisan. Men seni mashhur qilaman, lekin buning uchun sen menga itoat qilishing kerak.

Men tushundim. Tushundim va jirkandim – o'zimdan, undan, bu hayotdan.

Lekin... boshqa yo'lim yo'q edi. Uyga qaytsa bo'ladimi? Hammaga nimani aytaman? Qo'shiq aytish orzuimni tashlaymi?

Yo'q.

Men boshimni qimirlatdim.

***

Hayotim o'zgardi. Jahongir aka meni deyarli har kuni chaqirardi. Ba'zan studiyaga, ba'zan uyiga. Shaxvatini qondirardi – karavotda, divanda, hatto stolda ham. Men qarshilik